मानबहादुर बाजे

मानबहादुर बाजे (कविता)

- अनुप जोशी

मानबहादुर बाजे
गाउँ छोडेर कहिल्यै कतै गएको छैन

गएको त छ
हजारौंपल्ट मर्स्याङ्दी तरेर
पारीको बजारसम्म
जहाँ ठूलाठूला मोटरहरुबाट
(जसमा ऊ चुनावप्रचारमा जाँदा बाहेक कहिल्यै बसेको छैन)
चिल्लाचिल्ला खुट्टाहरु निस्कन्छन्
पृथ्वीभन्दा गह्रौ भारीहरु निस्कन्छन्
उसले खुट्टाहरुलाई नमन गरेको छ 
पृथ्वीहरुलाई बुई बोकेर गाउँसम्म उकालेको छ

एउटा पृथ्वी त
उसको घाँटीमा पनि झुण्डीरहेको छ
त्यसलाई उसले पूर्वजन्मको पापको फल ठानेर
प्रायश्चित गरिरहेको छ

टक्क रोकिन्छ मोटर-
फुत्त निस्कन्छ नाती केटो
उसको घाँटीको पृथ्वीजस्तै नाती केटो पनि
पहिले देखेभन्दा हलक्कै बढिसकेको छ

बेर्छ- केटोको खुट्टाले आफ्नो घाँटी
झुण्ड्याउँछ-
मोटरबाट झरेको एउटा सानो झोला

उसलाई के थाहा?
भर्खरै कमेरो लेपेजस्तो चमचमाउँदो देखिने
बुहारीको अनुहारको रहस्य
सप्पै त्यही सानो ब्रह्माण्डभित्र लुकेको छ भनेर ?

झोलाभित्र-
कपाल टल्काउने तेल छ
तिहुन पकाउने तेल छैन
अनुहार र हातखुट्टामा घस्ने छुट्टाछुट्टै पाउडर छ
बारीको कान्लामा मलमलाएको निगुरोको तरकारीमा हाल्ने
नुन/मसला छैन
म्याग्निफाइंग ऐना छ
तर मान्छेको समवेदना प्रतिबिम्बित गर्ने केही छैन

नाती केटो-
(जसको चिप्लो नाम उसको खस्रो जिब्रोमा
क्यै गरी बस्न सकेको छैन)
पिढीमा बसेर आमासँग पढिरहेको छ-
पृथ्वीमा वन र वन्यजन्तु नाश भइरहेका छन्
मान्छेको जनसंख्या आकाशिएको आकाशियै छ

उसले निक्र्योल गर्छ-
सहरमा सफेद झूठ सिकिरहेछ नाती केटो

उसको गाउँ-
जहाँ पहिले दुई सय धुरी घर हुने गर्थे
प्रत्येक आँगनमा नानीहरु गुच्चा/डन्डीबीयो खेल्ने गर्थे
खेतमा सुनको बाला झुल्थ्यो
अहिले मान्छेहरुसँगै घरहरुपनि मोटर चढेर सहर पुगिसकेका छन्
प्रत्येक घरको सट्टामा एकदर्जन रुख पलाएका छन्
खेतबारी-जताततै घाँटीसम्म आइपुग्ने झाडी मात्र छ

दिनभरी ऊ धुरीसम्मै आइपुग्ने बाँदरको फौज धपाएर बस्छ
बाख्रा खान दिउसै आउने चितुवासँग
सिपाए भएर भिडन्त गर्छ

उसले हिसाब गरिसकेको छ -
गाउँमा मान्छेभन्दा धेरै जंगलमा चितुवा छन्

मानबहादुर बाजे जुर्मुराएर दावी गर्छ-
मान्छेको जनसंख्या घटेको घट्यै छ
अब चाडै लोप भएर जानेछ मान्छे जाती
यत्रतत्र जंगल र जनावर मात्र हुनेछन्

साँझमा-
साउदीबाट छोराको फोन आउँछ
बुहारीको मोबाइलमा
भकारोमा गोवर सोहोर्दै गर्दा उसले सुन्छ -
"पर्सिदेखि नै डिस्कोभरीको स्कुल लाग्छ
हामी भोलि नै फर्कन्छौँ डार्लिङ!"

मानबहादुर बाजे
गाउँ छोडेर कहिल्यै कतै गएको छैन

तर जानु त छ-
पुर्खाहरुले पछ्याइगएको ईश्वरसम्मको बाटो

मानबहादुर बाजे खोक्छ- छाद्छ आलो रगत
भाउन्न भएको टाउको पृथ्वीजस्तै फनफनी घुमिरहन्छ

उसले थाहा पाइसकेको छ-
यो निर्जन गाउँघरमा आखाँ बन्द गरेर
सपनाको भव्य सहरमा व्युझिने बखत आइपुग्न-पुग्न लागेको छ

Share on Facebook Share on Twitter Share on Google Plus

About Anup Joshi

Anup Joshi is an emerging young writer searching for space in Nepali literature. He writes poems, stories and lyrics for songs. As a student of English literature he loves reading books. He is also a passionate photographer and enjoys travelling.